Aleksey Balabanov przyszedł na świat 25 lutego 1959 roku w Swierdłowsku (obecnie Jekaterynburg), w ZSRR (obecnie Rosja). Zanim twórca związał swe zawodowe życie z filmem, w 1981 roku ukończył Gorkowski Pedagogiczny Instytut Języków Obcych. Później służył w armii radzieckiej jako tłumacz, jeżdżąc ze swym oddziałem po Afryce i Bliskim Wschodzie, a następnie pracował jako asystent reżyserski w Wytwórni Filmowej, w rodzinnym Swierdłowsku. W 1990 roku ukończył studia przy największej, rosyjskiej wytwórni filmowej - Mosfilmie.
Jego produkcje z początku lat 90. - "
Radosne dni" i "
Zamek", były oparte na dziełach
Samuela Becketta i
Franza Kafki. W 1994 roku, razem z
Sergey'em Selyanovem i Wasilijem Grigoriewem założył firmę, STW Film, aby samodzielnie produkować swoje obrazy, co było swego rodzaju przeciwstawieniem się filmowej elicie. W 1995 roku nakręcił "
Pribytiye poyezda", którego segment - "Trofim", pokazano w 1996 roku na Festiwalu Filmowym w Nowym Jorku. Fragment opowiada o chłopcu, który popełnia morderstwo na oczach przerażonej matki z dwójką dzieci.
W 1997 roku Balabanov wyreżyserował "
Brata", którego bohaterem był Daniła, grany przez tragicznie zmarłego
Sergey'a Bodrova Jr.. Film w 2000 roku doczekał się kontynuacji. W 1998 roku reżyser nakręcił "
O potworach i ludziach", który był nominowany do Europejskiej Nagrody Filmowej. Obraz opowiadający o początkach branży pornograficznej był pokazywany w 1999 roku w Museum of Modern Art and the Film Society of Lincoln Center w Nowym Jorku.
W 2002 roku na ekrany weszła produkcja "
Wojna". Obraz rozgrywający się na tle wojny czeczeńsko-rosyjskiej opowiada o uwolnieniu z niewoli angielskich zakładników. W 2006 roku Balabanov wyreżyserował "
Ładunek 200". Film, którego tytuł nawiązuje do liczby przewożonych w trumnach ciał sowieckich żołnierzy, opowiada o prowadzonych przez milicjanta Żurowa, granego przez zmarłego w 2010 roku
Aleksei'a Poluyana, śledztwach. W kolejnych latach twórca wyreżyserował także "
Morfinę" oraz "
Palacza", za które otrzymał Sputniki - nagrody przyznawane na Festiwalu Filmów Rosyjskich.
Jego ostatnim dziełem był "
Też chcę", traktowany jako odpowiedź na "
Stalkera"
Andrieja Tarkowskiego. Film był nominowany m.in. do nagrody na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji. Balabanov był żonaty z kostiumolożką,
Nadieżdą Vasilyevą, z którą miał dwóch synów - Piora i Fiodora. Reżyser zmarł na zawał serca 18 maja 2013 roku. Przed śmiercią planował nakręcenie filmu o
Józefie Stalinie.